ՄՏԿ-ում մուտացված և դեղակայուն բակտերիաներ են գտել․ ի՞նչ է դա նշանակում և ինչո՞ւ է դա խնդիր

Միջազգային տիեզերակայանում (ՄՏԿ) կան շատ տարբեր բակտերիաներ՝ չնայած այն մաքուր պահելու բոլոր ջանքերին, քանի որ որտեղ կան մարդիկ, այնտեղ կլինեն նաև մանրէներ, իսկ վերջին 24 տարիների ընթացքում գրեթե 300 մարդ է այցելել ՄՏԿ։ Հնդկաստանից հետազոտողները, NASA-ի ռեակտիվ շարժիչ լաբորատորիայի հետ համատեղ, վերլուծել են ՄՏԿ-ի բակտերիաների շտամները և համեմատել դրանք Երկրի վրա գտնվող նույն բակտերիաների հետ և պարզել, որ տիեզերական միկրոօրգանիզմները տարբերվում են դրանցից թե՛ ֆունկցիոնալությամբ, և թե՛ գենետիկորեն: Ավելին, դրանք նաև դեղորայքային ավելի մեծ կայունություն ունեն։

Ի՞նչ է դա նշանակում և ի՞նչ հետևանքների կարող է հանգեցնել։

Կենդանի օրգանիզմները միշտ զարգանում են և ձգտում հարմարվել իրենց միջավայրին: Տիեզերքում, այս դեպքում՝ ՄՏԿ-ում, մարդկությունն ստեղծել է բոլորովին նոր միջավայր՝ հերմետիկ պղպջակ՝ վերամշակված օդով, բարձր ճառագայթմամբ և միկրոգրավիտացիայով: Եվ քանի որ բակտերիաները շատ արագ են բազմանում, նոր միջավայրում դրանց զարգացումը մի փոքր այլ ճանապարհով է ընթանում (թե կոնկրետ ինչպես, հնարավոր չէ կանխատեսել), և, հետևաբար, շատ շուտով դրանք սկսում են տարբերվել Երկրի վրա գտնվող իրենց «բարեկամներից»:

Հետազոտողներն ուշադրությունը կենտրոնացրել են Enterobacter bugandensis բակտերիայի վրա, որը հաջողությամբ հարմարվել է ՄՏԿ-ի վրա կյանքին: Կայանից վերցված նմուշներից հետազոտողներն առանձնացրել են այս մանրէի 13 շտամ: E. bugandensis-ը սովորաբար ապրում է մարդու մարսողական տրակտում և կարող է որոշ դեպքերում առաջացնել վարակներ, հատկապես նորածինների մոտ:

Պարզվել է, որ ՄՏԿ-ի նմուշներում հայտնաբերված E. bugandensis-ն ավելի դեղակայուն է հակաբիոտիկների նկատմամբ: Բացի դրանից՝ դրանք ավելի մեծ կարողություն ունեն աջակցելու այլ միկրոօրգանիզմների առկայությունը, մասնավորապես գրամ դրական բակտերիաների, ինչպիսիք են Staphylococcus saprophyticus-ը:

Թեև ուսումնասիրությունը չի անդրադառնում մուտացված E. bugandensis-ի հնարավոր ազդեցությանը տիեզերագնացների վրա, տիեզերական գործակալությունները պետք է դա հաշվի առնեն ապագայում: Նման բակտերիաների առկայության փաստը մի շարք հարցեր ու հնարավոր խնդիրներ է առաջացնում։

Այսպես, որոշ կառավարություններ և մասնավոր օդատիեզերական ընկերություններ ծրագրում են ստեղծել մի քանի նոր տիեզերակայաններ, որոնք կօգտագործվեն գիտական ​​և առևտրային, ինչպես նաև զբոսաշրջության նպատակներով: Արդյունքում, շատ ավելի շատ մարդիկ կառնչվեն նոր միկրոօրգանիզմների հետ և գուցե ենթարկվեն այնպիսի վարակների ազդեցությանը, որոնք շատ դժվար կլինի բուժել գոյություն ունեցող հակաբիոտիկներով, իսկ նորերի մշակումն էլ ավելի շատ դժվար կլինի:

Այսպիսով, եթե հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունություն ունեցող բակտերիաները ժամանակի ընթացքում էլ ավելի տարածված դառնան տիեզերքում, դա կարող է լուրջ վտանգներ ներկայացնել տիեզերագնացների առողջության համար և ավելի դժվարացնել նրանց առողջության պահպանումը տիեզերական ճանապարհորդության ժամանակ: Ավելին, կարելի է միայն ենթադրություն անել Երկրի վրա դեղակայուն նոր բակտերիաների տարածման հետևանքների մասին, որտեղ այսօր արդեն հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունության բավականին լուրջ խնդիր կա։