NASA-ի InSight զոնդը շարքից դուրս է եկել. Մարսի վրա 4 տարի աշխատելուց հետո սարքն այլևս կապի դուրս չի եկել

22 դեկտեմբերի, 2022  10:47

Ավարտվել է NASA-ի InSight առաքելությունը, որն ավելի քան չորս տարի Մարս մոլորակի վերաբերյալ գիտական եզակի ​​տվյալներ է հավաքել և ուղարկել Երկիր։ NASA-ի՝ Հարավային Կալիֆոռնիայում գտնվող Ռեակտիվ շարժման լաբորատորիայի դիսպետչերները երկու անընդմեջ փորձերից հետո չեն կարողացել կապ հաստատել մարսագնաց սարքի հետ, ինչից հետո  եզրակացրել են, որ սպառվել է արևային էներգիայով աշխատող զոնդի էլեկտրաէներգիան և այն շարքից դուրս է եկել։

Ինչպես տեղեկացնում է NASA-ն, զոնդի հետ վերջին անգամ կապ էին հաստատել դեկտեմբերի 15-ին, դրանից հետո սարքը պետք է կապի դուրս գար դեկտեմբերի 15-ին, սակայն դա տեղի չի ունեցել։

InSight զոնդը Մարսի վրա աշխատել է չորս տարի՝ նախատեսված երկուսի փոխարեն: Վերջին մի քանի ամիսների ընթացքում առաքելության ղեկավարները ակնկալում էին, որ սարքը շուտով կարող է շարքից դուրս գալ․ դրա արևային վահանակները ծածկված էին փոշու հաստ շերտերով, որոնք արգելափակում էին արևի լույսը, որն անհրաժեշտ էր էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար: Փոշին հնարավոր չի եղել հեռացնել մանիպուլյացիաների միջոցով, ոչ էլ նույնիսկ փոթորիկները են կարողացել դա անել: 2022 թ․ մայիսին InSight-ի արևային վահանակներն արդեն արտադրում էին իրենց սկզբնական հզորության ընդամենը մոտ 10%-ի չափ էլեկտրաէներգիա։ Սարքի կողմից արված վերջին «սելֆիում» նույնպես կարելի է տեսնել, որ այն պատված է փոշով։

NASA-InSight-main

Համեմատության համար նշենք, որ ահա այսպիսի տեսք ուներ սարքը առաքելության սկզբում։

InSight-2018

Էլեկտրաէներգիան խնայելու համար վերջին ամիսներին մասնագետները ստիպված են եղել անջատել զոնդի բոլոր գործիքները, բացի սեյսմոգրաֆից և տեսախցիկից։

Ի՞նչ էր անում InSight-ը Մարսի վրա

InSight զոնդը գործարկվել է Կալիֆոռնիայի Վանդենբերգ ռազմաօդային բազայից 2018 թ. մայիսի 5-ին։ Այն Մարսի վրա վայրէջք է կատարել վեցամսյա թռիչքից հետո՝ նոյեմբերի 26-ին։ Վայրէջքից մոտ 10 շաբաթ անց զոնդը սկսել է գիտական ​​տվյալներ հավաքել, որոնք պետք է օգնեն ավելին իմանալ Մարսի ներքին կառուցվածքի և դրա կլիմայի մասին:

Անցած չորս տարիների ընթացքում տիեզերանավը շատ օգտակար տվյալներ է հավաքել Մարսի ներքին շերտերի, դրա հեղուկ միջուկի (որը շատ ավելի մեծ է, քան Երկրի միջուկը, նույնիսկ երկու մոլորակների չափերի տարբերությունը հաշվի առնելով), մակերեսի տակ գտնվող և հիմնականում մարած մագնիսական դաշտի զարմանալիորեն փոփոխական մնացորդների ու բազմաթիվ «մարսաշարժերի» (Մերսի վրա տեղի ունեցող երկրաշարժ – խմբ․) մասին: Մոլորակի մակերևույթին տեղադրված SEIS սեյսմոգրաֆը գրանցել է ավելի քան 1300 «մարսաշարժ», որոնցից մի քանիսը համեմատաբար հզոր են եղել։ Դրանցից մի քանիսը երկրաբանական բնույթ են կրել, իսկ մյուսները եղել են երկնաքարերի հարվածների հետևանք։

InSight before launch

Այս առաքելության ընթացքում ձախողվել է միայն 5 մետր խորությամբ Մարսի հորատման աշխատանքը։ Սարքը համալրված է Գերմանական օդատիեզերական կենտրոնի տրամադրած հատուկ գործիքով, որը պետք է հորատեր մոլորակի մակերեսը 5 մետր խորությամբ, հորատված վայր տաներ սենսորներով լարը․ հենց այդ սենսորներն էլ պետք է անհրաժեշտ խորության վրա չափեին ջերմաստիճանը։ Այս տեղեկությունը գիտնականներին կօգներ հաշվարկել, թե որքան էներգիա է մնացել մոլորակի ձևավորումից հետո:

«Խլուրդ» մականունով այդ գործիքը նախատեսված էր փափուկ և ավազոտ հող փորելու համար, սակայն InSight-ի շուրջը հողը անսպասելիորեն կոշտ է եղել, արդյունքում այն կարողացել է հորատել ընդամենը 40 սմ և սենսորները տեղադրվել են այդ խորության վրա: Առաքելության այս մասը չի կարելի կատարյալ ձախողում համարել, քանի որ սենսորները շատ օգտակար տեղեկություններ են հավաքել, որոնք պետք կգան հաջորդ առաքելությունների ժամանակ:

Տպել   |  In English  |  На русском

 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
 
  • Կարդացեք նաև
 
 
  • Արխիվ