Առաջին անգամ ուղղակի դիտարկումների միջոցով գիտնականները ջուր են հայտնաբերել աստերոիդների վրա

NASA-ի SOFIA տիեզերական աստղադիտակը, որը հարմարեցված է Boeing 747SP ինքնաթիռի վրա, շահագործումից հանվել է մեկուկես տարի առաջ, սակայն նրա հավաքած տվյալներն առ այսօր օգտակար են գիտության համար: Օգտագործելով ինֆրակարմիր աստղադիտակով հավաքված տեղեկությունները՝ գիտնականների խումբն առաջին անգամ ուղղակի դիտարկման միջոցով ջուր է հայտնաբերել Արեգակնային համակարգի քարքարոտ աստերոիդների վրա: Այս տվյալները հիմք կծառայեն Արեգակնային համակարգի մոլորակների և Երկրի վրա կյանքի էվոլյուցիայի մոդելի ճշգրտման համար։

Մի քանի տարի առաջ, երբ SOFIA-ն պարբերաբար բարձրանում էր ստրատոսֆերա, գիտնականների խմբերից մեկը դրա օգնությամբ Լուսնի հարավային բևեռի խառնարաններից մեկում ջրի մոլեկուլներ էր հայտնաբերել: Չափումների համաձայն՝ այնտեղ կար 355 մլ/մ3 ջուր։ Ջուրը քիմիապես կապված էր հանքանյութերի հետ, սակայն դրա մոլեկուլները հստակ տեսանելի էին միջին ինֆրակարմիր սպեկտրում:

Օգտագործելով նախորդ փորձը՝ ԱՄՆ Հարավարևմտյան հետազոտական ​​ինստիտուտի գիտնականները որոշել են ջուր փնտրել Մարսի և Յուպիտերի միջև գտնվող հիմնական գոտու չորս քարքարոտ աստերոիդների վրա: Ուսումնասիրության համար ընտրվել են Իրիսը, Պարթենոպեն, Մելպոմենեն և Մասալիան։ Ջրի մոլեկուլները հստակորեն նշմարվել են Իրիսից և Մասալիայից ստացված ազդանշաններում, մինչդեռ Պարթենոպեի և Մելպոմենի ազդանշաններում դրանք գրեթե բացակայել են։

Քարքարոտ աստերոիդների վրա ուղղակի դիտարկման միջոցով ջրի հայտնաբերումը ցույց է տալիս, որ մոլորակների և Երկրի վրա ջուրը կարող էր հայտնվել նաև քարքարոտ աստերոիդների պատճառով, որոնք նախկինում համարվում էին ամբողջովին անջուր: Նման երկնային մարմինները ձևավորվում են աստղերին ավելի մոտ և համարվում էին անջուր, մինչդեռ ավելի հեռավոր աստերոիդների վրա սառույցի պահպանման շնորհիվ պետք է լիներ բավականին շատ ջուր, որպեսզի դա զգալի դեր խաղար մոլորակների վրա ջրային միջավայրերի ձևավորման համար: SOFIA-ի օգնությամբ ստացված տվյալները ցույց են տալիս, որ քարքարոտ աստերոիդները նույնպես նպաստել են մոլորակների ջրով համալրմանը:

Մոլորակային համակարգերում ջրի բաշխվածության մասին գիտելիքները կօգնեն ավելի լավ հասկանալ կենսաբանական կյանքի կենտրոնների առաջացման պայմանների ձևավորման գործընթացը: Այս նույն պայմանները բազմիցս կկրկնվեն աստղային այլ համակարգերում, որոնք կուղղորդեն այլմոլորակային կյանքի որոնումը արդյունքի տանող ամենահավանական ճանապարհով: Գիտնականները ոգեշնչվել են SOFIA-ի օգնությամբ ստացված արդյունքներից և մտադիր են James Webb տիեզերական աստղադիտակի հնարավորություններն օգտագործել Արեգակնային համակարգի այլ քարքարոտ աստերոիդների վրա ջուր որոնելու նպատակով: