Խելացի ռոբոտները կօգնեն սպասարկել աշխարհի ամենամեծ FAST ռադիոաստղադիտակը (ֆոտո)

Մի քանի «խելացի» ռոբոտներ կօգնեն սպասարկել 500 մետր տրամագծով աշխարհի ամենամեծ FAST ռադիոաստղադիտակը (Five-hundred-meter Aperture Spherical Radio Telescope): Չինաստանի իշխանությունները հայտնել են, որ արդեն ընտրել և հաստատել են ռոբոտներ այս պատասխանատու առաջադրանքի համար:

Ըստ Space.com-ի՝ ռոբոտների աշխատանքի էությունը լինելու է աստղադիտակի տարբեր բաղադրիչների վիճակի գնահատումը։ Նրանք կստուգեն ընդունող խցիկը տեղափոխող մալուխներն ու ճախարակները, ինչպես նաև կավտոմատացնեն ռեֆլեկտորի վրա լազերային թիրախների և շարժիչների սպասարկումը։ Այս ռոբոտները պատասխանատու կլինեն նաև ռադիոմիջամտությունների մոնիտորինգի և 30 տոննա կշռող ընդունիչի խցիկի պահպանման համար:

Քանի որ խցիկը գտնվում է սպասքից 140 մետր բարձրության վրա, դրա սպասարկումը հեշտ գործ չէ։ Ռոբոտների առանցքային խնդիրներից մեկը կլինի աստղադիտակում հատուկ սենսորների փոխարինումը, որոնք ռադիոազդանշաններ են փոխանցում ընդունիչին։ Այս սենսորները ներկառուցված են աստղադիտակի ռեֆլեկտորը կազմող ալյումինե ռեֆլեկտորների մեջ, և մարդկանց կողմից դրանք ձեռքով փոխարինելը կարող է խնդրահարույց լինել դրանց մեծ քաշի, ինչպես նաև սարքի շատ մեծ տրամագծի պատճառով: Ռոբոտների օգտագործումը կնվազեցնի սենսորները վնասելու վտանգը։

Մասնագետներն ընդգծում են, որ աստղադիտակի սպասարկումը բարդ խնդիր է, որը պահանջում է տվյալների հավաքագրման գործընթացի ընդհատում։ Այնուամենայնիվ, այս աստղադիտակի օգտագործման պահանջարկը մնում է բարձր, հատկապես, որ այն 2020 թվականին բացվել է միջազգային հետազոտողների համար։ Ռոբոտների ներդրումը կօգնի բարելավել աստղադիտակի անվտանգությունը և երկարացնել դրա ծառայության ժամկետը, ինչն իր հերթին կբարձրացնի գիտական ​​դիտարկումների արդյունավետությունը և կապահովի ավելի արժեքավոր տվյալներ։

Նշենք, որ FAST-ը գտնվում է Չինաստանի հարավ-արևմուտքում գտնվող Գույչժոու նահանգում և զբաղեցնում է 30 ֆուտբոլային դաշտին համարժեք տարածք: Այս ռադիոաստղադիտակը, որը գործարկվել է 2016 թվականին, արդեն գիտական ​​կարևոր բացահայտումներ է արել, այդ թվում՝ հարյուրավոր նոր պուլսարների հայտնաբերում։ Դրա կարևորությունն էլ ավելի նշանակալից է դարձել 2020 թվականի վերջին Պուերտո Ռիկոյում Արեսիբո աստղադիտարանի փակումից հետո: