Meta-ն ռեկորդային` 1,2 մլրդ եվրոյով է տուգանվել ԵՄ օգտատերերի տվյալներն ԱՄՆ փոխանցելու համար

ԵՄ-ն Meta-ին ռեկորդային 1,2 մլրդ եվրոյով է տուգանել՝ ընկերությանը մեղադրելով ԵՄ Տվյալների պաշտպանության ընդհանուր կանոնակարգին չհետևելու և ԵՄ բնակիչներից օգտատերերի տվյալները ԱՄՆ ուղարկելու համար՝ առանց տեղական իշխանություններին պատշաճ երաշխիքներ տալու, որ ԵՄ օգտատերերի տվյալները հասանելի չեն դառնա երրորդ կողմի: ԵՄ կարգավորողը Facebook-ի, Instagram-ի և Messenger-ի սեփականատեր ընկերությանը նաև հանձնարարել է դադարեցնել տվյալների փոխանցումը՝ համարելով, որ քաղաքացիները ենթարկվում են գաղտնիության խախտման վտանգի։

Meta-ին տուգանելու որոշումը կայացրել է Իռլանդիայի Տվյալների պաշտպանության հանձնաժողովը, որը պնդում է, որ ԱՄՆ-ում տվյալների փոխանցման ներկայիս իրավական դաշտը «չի վերաբերում ԵՄ-ում Facebook-ի օգտատերերի հիմնարար իրավունքներին և ազատություններին սպառնացող ռիսկերին»: Տուգանքը գերազանցում է 746 միլիոն եվրոյի նախորդ ռեկորդը, որը 2021-ին սահմանել էր Եվրոպական միությունը Amazon-ում գաղտնիության նմանատիպ խախտումների համար:

Տվյալների փոխանցումն ԱՄՆ չափազանց կարևոր է Meta-ի գովազդային թիրախավորման համար, որը հիմնված է օգտատերերի անձնական տվյալների բազմաթիվ հոսքերի մշակման վրա: Անցյալ տարի Meta-ն հայտարարել էր, որ կքննարկի ԵՄ-ում Facebook-ը և Instagram-ը փակելու հնարավորությունը, եթե չկարողանա տվյալները հետ ուղարկել ԱՄՆ: ԵՄ-ն այս հայտարարությունը դիտարկել էր որպես ակնհայտ սպառնալիք։ «Meta-ն չի կարող շանտաժի ենթարկել Եվրամիությանը՝ ստիպելով հրաժարվել պաշտպանության իր տվյալների չափանիշներից»,- ասել էր Եվրախորհրդարանի պատգամավոր Աքսել Վոսը:

Նախկինում տվյալների այդպիսի փոխանցումը պաշտպանված էր տրանսատլանտյան պակտով, որը հայտնի էր որպես «Գաղտնիության վահան»: Այնուամենայնիվ, 2020-ին այս պայմանագիրը անվավեր ճանաչվեց, երբ ԵՄ բարձրագույն դատարանը պարզեց, որ այն բավարար պաշտպանություն չի ապահովում ԵՄ քաղաքացիների տվյալների համար։

Թեև Meta-ին այժմ արգելում են տվյալներն ուղարկել ԱՄՆ, ընկերությունը դեռ կկարողանա օգուտ քաղել ԵՄ տարածքում իր բիզնեսից։ Նախ՝ որոշումը վերաբերում է միայն Facebook-ի տվյալներին և չի վերաբերում Instagram-ին և WhatsApp-ին։ Երկրորդ, դեռ հինգ ամիս ժամանակ կա, նախքան կլրանա Meta-ին տրված ժամկետը (հոկտեմբերի 22): Վերջապես, ԵՄ-ն և ԱՄՆ-ը ներկայումս բանակցություններ են վարում տվյալների փոխանցման նոր քաղաքականության շուրջ, որը կարող է ավարտվել արդեն այս ամառ:

Չնայած ռեկորդային տուգանքին, փորձագետները կասկածում են, որ դա որևէ հիմնարար բան կփոխի Meta-ի գաղտնիության պրակտիկայում: «Միլիարդ եվրո կայանման տուգանքը որևէ իմաստ չունի մի ընկերության համար, որը ավելի շատ միլիարդներ է վաստակում անօրինական կայանման դեպքում»,- The Guardian-ին ասել է Իռլանդիայի Քաղաքացիական ազատությունների խորհրդի ավագ գիտաշխատող Ջոնի Ռայանը: