«Տիեզերական թիթեռ»․ Gemini North աստղադիտակը ֆիքսել է 2 գալակտիկաների բախման հետևանքով առաջացած տպավորիչ տեսարանը

Հավայան կղզիներում գտնվող Gemini North աստղադիտակը ֆիքսել է Երկրից մոտ 180 միլիոն լուսատարի հեռավորության վրա գտնվող երկու գալակտիկաների բախման հետևանքով ստեղծված հետաքրքիր տեսարան, որը հսկայական թիթեռ է հիշեցնում տիեզերքում։

Խոսքը Պեգաս համաստեղությունում գտնվող UGC 12914 և UGC 12915 գալակտիկաների մասին է, որոնց այժմյան ոլորված և ձգված ձևը մոտ 25 մլն տարի առաջ տեղի ունեցած բախման արդյունք է։ Այժմ այս գալակտիկաները վերականգնվում են իրենց ճակատագրական բախումից հետո և միմյանցից հեռանալու փուլում են։

Ինչպես տեղեկացնում է Space.com-ը, նման գալակտիկաների բախումները խորապես փոխակերպող իրադարձություններ են և խթանում են տիեզերքի էվոլյուցիան՝ ինչպես նպաստելով աստղերի ձևավորմանը, այնպես էլ կասեցնելով այն: Երկու գալակտիկաների աստղային նյութի միախառնումը բախումների միջոցով կարող է առաջացնել գազի և փոշու հսկա մոլեկուլային ամպեր, որոնք դառնում են աստղերի ինտենսիվ ձևավորման վայրեր: Սակայն, ինչպես ցույց է տալիս այս լուսանկարը, այս բախումները կարող են նաև ստեղծել շրջաններ, որտեղ աստղի ստեղծման գործընթացը սահմանափակվում է:

Մինչ աստղերի ձևավորումը շարունակվում է այս հսկայական «տիեզերական թիթեռի» թևերում, որոնք կազմված են երկու գալակտիկաներից, նույնը չի կարելի ասել «թիթեռի» մարմնի և պոչի հատվածի մասին: Դրա մարմինը կազմված է նյութի հսկայական կամրջից, որը ձգվում է UGC 12914-ի և UGC 12915-ի միջև և իր բնույթով խիստ տուրբուլենտ է: Թեև այս միջգալակտիկական կամուրջը լի է աստղերի ձևավորման համար շինարարական նյութով, աստղերի ծնունդը տեղի չի ունենում կատաղի ցնցումների և տաքացման պատճառով:

Գալակտիկաները բախվում են տարբեր ձևերով

Գալակտիկաների միջև բախումները կարող են տեղի ունենալ տարբեր ձևերով և ունենալ տարբեր արդյունքներ: Երբեմն ավելի մեծ գալակտիկաների պարուրաձև թևերը քաշվում են դեպի արբանյակային փոքր գալակտիկաներ, որոնք ի վերջո բախում են առաջացնում: Փոքր գալակտիկաները կարող են նաև բախվել ավելի մեծ գալակտիկաների հետ, երբ դրանց ուղեծրերը հատվում են մեծ գալակտիկայի հիմնական մարմնի հետ, ինչը զգալի աղավաղումներ է առաջացնում երկու գալակտիկաների կառուցվածքներում։

Եթե երկու բախվող գալակտիկաներն էլ միաձուլումից իրենք իրենց հեռացնելու իմպուլս չունենան, դրանք կմիախառնվեն և կմիաձուլվեն: Քանի որ այդ գալակտիկաներում գազի ամպերը փոխազդում են, գազը կարող է սեղմվել խիտ հատվածներում՝ այդպիսով առաջացնելով աստղերի ձևավորում:

Այս պատկերում UGC 12914-ի և UGC 12915-ի ճակատային բախման ժամանակ երկու գալակտիկաների սկավառակներն ու գազային բաղադրիչները ուժեղ բախվել են միմյանց՝ առաջացնելով էներգիայի զանգվածային ներարկում գազի մեջ՝ դարձնելով այն խիստ տուրբուլենտ:

Երբ բախումից հետո UGC 12914-ը և UGC 12915-ը սկսել են հեռանալ միմյանցից, բարձր արագության գազը դուրս է եկել յուրաքանչյուր գալակտիկայից։ Արդյունքում ստեղծվել է գազային հսկայական կամուրջ այս գալակտիկաների միջև, իսկ կամրջի ողջ երկայնքով աստղային նյութի տուրբուլենտությունն այժմ արգելում է գազի կուտակումն ու սեղմումը խիտ հատվածների մեջ, ինչն անհրաժեշտ է նոր աստղերի ստեղծման համար: