Տիեզերքի 10 հիանալի տեսարան, որ ֆիքսել է James Webb աստղադիտակը

13 մարտի, 2023  13:35

NASA-ի 10 միլիարդ դոլար արժողությամբ James Webb տիեզերական աստղադիտակը տիեզերք է դուրս բերվել 2021 թ․ դեկտեմբերի 25-ին Ֆրանսիայից։ Սպեկտրի ինֆրակարմիր տիրույթում աշխատող աստղադիտակը 2022 թ․ հունվարի 24-ին ժամանել է իր նոր տիեզերական «տուն»՝ Լագրանժի կետ 2 կոչվող տարածք և այդ պահից ի վեր տիեզերքից հիասքանչ տեսարաններով լուսանկարներ է ուղարկում Երկիր: Ստորև ներկայացնում ենք դրանցից մի քանիսը։

Լուսանկարում Արարման սյուներն են, որոնք փոշու և գազի ամպեր են։ Արարման սյուները գտնվում են Օձեր համաստեղությունում՝ Երկրից մոտ 7000 լուսատարի հեռավորության վրա, և Արծվի միգամածության մասն են կազմում: Նախկինում դրանք լուսանկարել է նաև Hubble աստղադիտակը, սակայն իրենց դետալներով այդ լուսանկարներն էապես զիջում են James Webb-ի լուսանկարներին։

Pillars of Creation.JPG (72 KB)
Այս լուսանկարում James Webb-ը ֆիքսել է WR140 հեռավոր աստղը։ Այն շրջապատված է խորհրդավոր օղակներ, որոնք գիտնականներին բավականին շփոթեցրել են: WR140 աստղն իր ջրածնի մեծ մասը դուրս է նետել տիեզերք և շրջապատված է փոշով:

WR140.JPG (23 KB)
Այս պատկերում, որն արվել է 2022 թ․ նոյեմբերի 16-ին, տիեզերական ավազե ժամացույցն իր կենտրոնում թաքցնում է նորաստեղծ աստղ կամ նախաաստղ: Բոցավառվող այս տեսարանը աստղադիտակները չեն կարողացել ֆիքսել գազի և փոշու խիտ և մութ ամպի պատճառով, որը հայտնի է L1527 անունով և տեսանելի է միայն ինֆրակարմիր լույսի ներքո:

cosmic hourglass .JPG (26 KB)

Լուսանկարում Պանդորայի կլաստերն է, որը գտնվում է Երկրից մոտ 3,5 միլիարդ լուսատարի հեռավորության վրա։ Լուսանկարն արվել է James Webb-ի ինֆրակարմիր սպեկտրի մերձակա տիրույթում աշխատող NIRCam տեսախցիկով, որն աննախադեպ մանրամասներ է ֆիքսում։ Կիրառվել է նաև James Webb-ի Ultradeep NIRSpec սարքը։

Pandora's Cluster.JPG (48 KB)

Սա Նեպտունի առաջին լուսանկարն է, որն արել է James Webb-ը։ Պատկերում տպավորիչ մանրամասներով երևում են սառցե հսկայի շուրջն առկա օղակները: Վերջին 32 տարվա մեջ սա Նեպտունի լավագույն պատկերն է համարվում։ Նեպտունի հարավային կիսագնդի պայծառ բծերը մեծ բարձրության վրա գտնվող սառցե ամպեր են, որոնք արտացոլում են արևի լույսը նախքան այն կկլանի ամպերում առկա մեթանը։

 Neptune .JPG (19 KB)

2022 թ․ սեպտեմբերի 26-ին NASA-ի DART զոնդը հարվածեց Դիդիմը աստերոիդի շուրջը պտտվող Դիմորֆ աստերոիդին՝ դրա ուղեծիրը փոխելու համար: James Webb-ը հետևել է այս առաքելությանը և մի շարք լուսանկարներ արել, որոնք ցույց են տալիս, թե ինչպես է Դիդիմը-Դիմորֆ աստերոիդների համակարգը պայծառացել հարվածից հետո։

DART.JPG (19 KB)
Այս պատկերում առաջին անգամ բացահայտվել են Տարանտուլայի միգամածությունում (նախկինում կոչվում էր 30 Doradus) գտնվող երիտասարդ աստղերը: James Webb-ի բարձր լուծաչափի ինֆրակարմիր տեսախցիկը հիանալի մանրամասնությամբ ցուցադրում է երիտասարդ աստղերին, ինչպես նաև հետևի ֆոնում երևացող հեռավոր գալակտիկաները: Տարանտուլայի միգամածությունը գտնվում է Երկրից մոտ 161,000 լուսատարի հեռավորության վրա՝ Մագելանի մեծ ամպում:

30 Doradus.JPG (55 KB)
Սա Ուրվական համաստեղությունն է, որը պաշտոնապես հայտնի է որպես NGC 628 կամ Messier 74։ Որոշ աստղագետների կողմից ստացել է «կատարյալ պարույր» անունը, քանի որ գալակտիկան շատ սիմետրիկ է: Պատկերն ստացվել է James Webb-ի միջին ինֆրակարմիր գործիքի միջոցով (MIRI): Գալակտիկան նախկինում բազմիցս նկարվել է այլ սարքերով, ինչպիսիք են Hubble տիեզերական աստղադիտակը և Wide-Field Infrared Survey Explorer (WISE), բայց James Webb-ի այս պատկերը ցույց է տալիս գալակտիկան բոլորովին նոր լույսի ներքո:

Phantom Galaxy.JPG (62 KB)
Յուպիտերի կոմպոզիտային այս պատկերն արվել է James Webb-ի աստղադիտակի ինֆրակարմիր մերձակա տիրույթի տեսախցիկով (NIRCam) և ցուցադրում է Յուպիտերի համակարգը տպավորիչ մանրամասնությամբ: Լուսանկարում տեսանելի են գեղեցիկ բևեռափայլեր և գազային հսկայի շուրջը պտտվող թույլ օղակներ: Տեսանելի են նաև Յուպիտերի երկու արբանյակները՝ Ամալթեան ձախում գտնվող պայծառ կետն է, իսկ Ադրաստեան խամրած կետն է օղակների եզրին՝ Ամալթեայի և Յուպիտերի միջև:

Jupiter.JPG (27 KB)

Wolf-Lunmark-Melotte անունով միայնակ գաճաճ գալակտիկայի այս աստղազարդ պատկերն ստացվել է James Webb-ի մերձակա ինֆրակարմիր տիրույթի տեսախցիկով: Այն հետաքրքիր է աստղագետների համար, քանի որ ամենահեռավոր անդամներից է տեղական գալակտիկաների խմբի, որում գտնվում է նաև Ծիր Կաթին գալակտիկան:

Wolf-Lunmark-Melotte.JPG (77 KB) 


 
  • Ամենաընթերցվածը

ամիս

շաբաթ

օր

 
 
 
 
  • Արխիվ